Zespół Szkół w Łęgowie

Patron Szkoły Podstawowej w Łęgowie
Patronem naszej szkoły są Bohaterowie Grudnia '70 - robotnicy polscy, którzy 14 XII 1970 r. wystąpili przeciwko radykalnym podwyżkom cen, w rzeczywistości zaś sprzeciwili się komunistycznej władzy. Byli Oni i nadal są, bliscy sercom Polaków i szczególnie nam, mieszkańcom Pomorza, dlatego też postanowiliśmy nadać szkole imię tych bohaterskich członków naszego społeczeństwa. KALENDARIUM WYDARZEŃ¹⁾ 13 grudnia 1970 r. rano ogłoszono podwyżkę cen żywności w formie uchwały Rady Ministrów o "zmianie cen detalicznych całego szeregu wyrobów". Podano, że ceny mięsa podwyższono średnio o 17,6 proc. 14 grudnia obradowało VI plenum KC PZPR, na którym mówiono o "sytuacji ekonomicznej" i o układzie o podstawach normalizacji stosunków między PRL a NRF. 14 grudnia w Gdańsku robotnicy stoczni zebrali się przed budynkiem dyrekcji, a następnie uformowali pochód i poszli pod budynek KW. Według późniejszych wiadomości, wieczorem pojechali na Wybrzeże działacze partyjni i rządowi, którzy dowodzili następnie akcjami wojska i milicji przeciw robotnikom. 15 grudnia robotnicy w Gdańsku nie podjęli pracy, tłumy gromadziły się na mieście, zwłaszcza przed gmachem KW, Komendy Miejskiej MO i prezydium MRN. Tłum podpalił budynek KW, z którego żołnierze strzelali do demonstrantów. Wojsko strzelało do tłumu przed dworcem. Wieczorem w telewizji gdańskiej wicepremier Kociołek uzasadniał konieczność użycia milicji i wojska i stwierdził, że zabito 5 osób. 15 grudnia podano do wiadomości "zarządzenie porządkowe" prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, w którym zakazywano opuszczania mieszkań między 6 po południu i 5 rano. 16 grudnia zgromadzono oddziały wojskowe przed Stocznią Gdańską. Rano, gdy robotnicy usiłowali wyjść za bramę, oddano do nich salwę. 17 grudnia pierwsze wiadomości o zajściach na Wybrzeżu podano w prasie centralnej. Pisano, że "elementy awanturnicze i chuligańskie, nie mające nic wspólnego z klasą robotniczą, zdemolowały i podpaliły kilka budynków publicznych i obrabowały kilkanaście sklepów". Wspomniano o sześciu zabitych i kilkudziesięciu rannych. Tego dnia rano w Gdyni oddziały wojskowe strzelały do robotników idących do pracy. Strzelano z karabinów maszynowych umieszczonych na czołgach i z helikopterów. Następnie strzelano do ludzi gromadzących się w centrum miasta, przed dworcem i przed gmachem prezydium MRN. 17 grudnia wyszli na ulice pracownicy stoczni szczecińskich. Również w Szczecinie oddziały wojskowe strzelały do stoczniowców. 17 grudnia wieczorem już po użyciu broni w Gdańsku, w Gdyni i w Szczecinie, ogłoszono uchwałę Rady Ministrów zobowiązującą "organy MO, służby bezpieczeństwa i inne współpracujące z nimi organy do podjęcia wszelkich dostępnych prawnie środków przymusu, włącznie z użyciem broni, przeciwko osobom dopuszczającym się gwałtownych zamachów na życie i zdrowie obywateli, grabieży i niszczenia mienia oraz urządzeń publicznych". Zamachów na życie i zdrowie obywateli dopuszczało się wojsko, ale prawdopodobnie nie o to chodziło w uchwale Rady Ministrów. Przez radio nadano przemówienie premiera Cyrankiewicza, który - podobnie jak przed czternastu laty w Poznaniu - groził i uspokajał. Od 15 grudnia trwały zajścia w Elblągu i 18 grudnia wojsko strzelało tam do tłumu. 19 grudnia zebrało się Biuro Polityczne KC PZPR w nieobecności Władysława Gomułki. 20 grudnia zebrało się VII plenum KC PZPR, na którym pierwszym sekretarzem został Edward Gierek, z Biura Politycznego KC usunięto poza Gomułką Jaszczuka, Kliszkę, Spychalskiego i Strzeleckiego. Powołano pięciu nowych członków Biura Politycznego i trzech nowych członków sekretariatu KC. 21 grudnia opublikowano komunikat o stanie zdrowia Gomułki, stwierdzający "zaburzenia w układzie krążenia, powodujące przemijające zakłócenia sprawności widzenia". 23 grudnia na posiedzeniu Sejmu Marian Spychalski przestał być przewodniczącym Rady Państwa, a Józef Cyrankiewicz przestał być premierem. Przewodniczącym Rady Państwa został Cyrankiewicz, premierem Piotr Jaroszewicz (który pełnił tę funkcję do roku 1980). Fragment książki Jakuba Karpińskiego "Portrety lat. Polska w odcinkach 1944-1988", Londyn 1989. POLEGLI: 16 grudnia 1970 r. przy bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej 1. Jerzy Matelski 2. Stefan Mosiewicz 17 grudnia 1970 r. w rejonie przystanku kolejki elektrycznej Gdynia Stocznia 3. Brunon Drywa 4. Zbigniew Godlewski 5. Jan Kłużny 6. Jerzy Kuchcik 7. Stanisław Lewandowski 8. Zbigniew Nastały 9. Józef Pawłowski 10. Ludwik Piernicki 11. Jan Polechoński 12. Zygmunt Polito 13. Stanisłw Sieradzan 14. Zygmunt Gliniecki 15. Marian Wójcik 17 grudnia 1970 r. w Szczecinie 16. Stanisław Kamać 17. Jadwiga Kowalczyk 18. Daniel Kućma 19. Roman Kużak 20. Edward Prysak 21. Zbigniew Semczysyn 22. Michał Skipor 23. Waldemar Sumiński 24. Julian Święcicki 25. Zygmunt Toczek 26. Wojciech Woźnicki 27. Janusz Wrzodak 18 grudnia 1970 r. w rejonie Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie 28. Eugeniusz Błażewicz 29. Stefan Stawicki 15 grudnia 1970 r. w Gdańsku 30. Andrzej Perzyński 31. Waldemar Rebinin 32.Józef Widerlik 33.Kazimierz Zastawny 17 grudnia 1970 r. w rejonie budynku Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdyni 34. Apolinary Formela 35.Jerzy Skonieczka 36.Zbigiew Wycichowski 37.Waldemar Zajczonko 38.Janusz Żebrowski 18 grudnia 1970 r. w Elblągu 39.Tadeusz Sawicz *Ballada o Janku Wiśniewskim:* Chłopcy z Grabówka, chłopcy z Chyloni, Dzisiaj milicja użyła broni. Dzielnieśmy stali i celnie rzucali, Janek Wiśniewski padł. Na drzwiach ponieśli go Świętojańską, Naprzeciw glinom, naprzeciw tankom. Chłopcy stoczniowcy pomścijcie druha! Janek Wiśniewski padł. Huczą petardy, snują się gazy, Na robotników sypią się razy. Padają dzieci, starcy, kobiety, Janek Wiśniewski padł. Jeden zraniony, drugi zabity, Krwi się zachciało słupskim bandytom. To władza strzela do robotników, Janek Wiśniewski padł. Stoczniowcy Gdyni, stoczniowcy Gdańska, Idźcie do domu, skończona walka. Świat się dowiedział, nic nie powiedział, Janek Wiśniewski padł. Nie płaczcie matki, to nie na darmo, Nad stocznią sztandar z czarną kokardą. Za chleb i wolność i nową Polskę, Janek Wiśniewski padł. ¹⁾ wg informacji Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność"

Patronem naszej szkoły są Bohaterowie Grudnia '70 - robotnicy polscy, którzy 14 XII 1970 r. wystąpili przeciwko radykalnym podwyżkom cen, w rzeczywistości zaś sprzeciwili się komunistycznej władzy. Byli Oni i nadal są, bliscy sercom Polaków i szczególnie nam, mieszkańcom Pomorza, dlatego też postanowiliśmy nadać szkole imię tych bohaterskich członków naszego społeczeństwa.

KALENDARIUM WYDARZEŃ¹⁾

13 grudnia 1970 r. rano ogłoszono podwyżkę cen żywności w formie uchwały Rady Ministrów o "zmianie cen detalicznych całego szeregu wyrobów". Podano, że ceny mięsa podwyższono średnio o 17,6 proc.

14 grudnia obradowało VI plenum KC PZPR, na którym mówiono o "sytuacji ekonomicznej" i o układzie o podstawach normalizacji stosunków między PRL a NRF.

14 grudnia w Gdańsku robotnicy stoczni zebrali się przed budynkiem dyrekcji, a następnie uformowali pochód i poszli pod budynek KW. Według późniejszych wiadomości, wieczorem pojechali na Wybrzeże działacze partyjni i rządowi, którzy dowodzili następnie akcjami wojska i milicji przeciw robotnikom.

15 grudnia robotnicy w Gdańsku nie podjęli pracy, tłumy gromadziły się na mieście, zwłaszcza przed gmachem KW, Komendy Miejskiej MO i prezydium MRN. Tłum podpalił budynek KW, z którego żołnierze strzelali do demonstrantów. Wojsko strzelało do tłumu przed dworcem. Wieczorem w telewizji gdańskiej wicepremier Kociołek uzasadniał konieczność użycia milicji i wojska i stwierdził, że zabito 5 osób.

15 grudnia podano do wiadomości "zarządzenie porządkowe" prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, w którym zakazywano opuszczania mieszkań między 6 po południu i 5 rano.

16 grudnia zgromadzono oddziały wojskowe przed Stocznią Gdańską. Rano, gdy robotnicy usiłowali wyjść za bramę, oddano do nich salwę.

17 grudnia pierwsze wiadomości o zajściach na Wybrzeżu podano w prasie centralnej. Pisano, że "elementy awanturnicze i chuligańskie, nie mające nic wspólnego z klasą robotniczą, zdemolowały i podpaliły kilka budynków publicznych i obrabowały kilkanaście sklepów". Wspomniano o sześciu zabitych i kilkudziesięciu rannych. Tego dnia rano w Gdyni oddziały wojskowe strzelały do robotników idących do pracy. Strzelano z karabinów maszynowych umieszczonych na czołgach i z helikopterów. Następnie strzelano do ludzi gromadzących się w centrum miasta, przed dworcem i przed gmachem prezydium MRN.

17 grudnia wyszli na ulice pracownicy stoczni szczecińskich. Również w Szczecinie oddziały wojskowe strzelały do stoczniowców.

17 grudnia wieczorem już po użyciu broni w Gdańsku, w Gdyni i w Szczecinie, ogłoszono uchwałę Rady Ministrów zobowiązującą "organy MO, służby bezpieczeństwa i inne współpracujące z nimi organy do podjęcia wszelkich dostępnych prawnie środków przymusu, włącznie z użyciem broni, przeciwko osobom dopuszczającym się gwałtownych zamachów na życie i zdrowie obywateli, grabieży i niszczenia mienia oraz urządzeń publicznych". Zamachów na życie i zdrowie obywateli dopuszczało się wojsko, ale prawdopodobnie nie o to chodziło w uchwale Rady Ministrów. Przez radio nadano przemówienie premiera Cyrankiewicza, który - podobnie jak przed czternastu laty w Poznaniu - groził i uspokajał.

Od 15 grudnia trwały zajścia w Elblągu i 18 grudnia wojsko strzelało tam do tłumu. 19 grudnia zebrało się Biuro Polityczne KC PZPR w nieobecności Władysława Gomułki. 20 grudnia zebrało się VII plenum KC PZPR, na którym pierwszym sekretarzem został Edward Gierek, z Biura Politycznego KC usunięto poza Gomułką Jaszczuka, Kliszkę, Spychalskiego i Strzeleckiego. Powołano pięciu nowych członków Biura Politycznego i trzech nowych członków sekretariatu KC.

21 grudnia opublikowano komunikat o stanie zdrowia Gomułki, stwierdzający "zaburzenia w układzie krążenia, powodujące przemijające zakłócenia sprawności widzenia".

23 grudnia na posiedzeniu Sejmu Marian Spychalski przestał być przewodniczącym Rady Państwa, a Józef Cyrankiewicz przestał być premierem. Przewodniczącym Rady Państwa został Cyrankiewicz, premierem Piotr Jaroszewicz (który pełnił tę funkcję do roku 1980).

Fragment książki Jakuba Karpińskiego
"Portrety lat. Polska w odcinkach 1944-1988",
Londyn 1989.

POLEGLI:

16 grudnia 1970 r. przy bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej
1. Jerzy Matelski
2. Stefan Mosiewicz

17 grudnia 1970 r. w rejonie przystanku kolejki elektrycznej Gdynia Stocznia
3. Brunon Drywa
4. Zbigniew Godlewski
5. Jan Kłużny
6. Jerzy Kuchcik
7. Stanisław Lewandowski
8. Zbigniew Nastały
9. Józef Pawłowski
10. Ludwik Piernicki
11. Jan Polechoński
12. Zygmunt Polito
13. Stanisłw Sieradzan
14. Zygmunt Gliniecki
15. Marian Wójcik

17 grudnia 1970 r. w Szczecinie
16. Stanisław Kamać
17. Jadwiga Kowalczyk
18. Daniel Kućma
19. Roman Kużak
20. Edward Prysak
21. Zbigniew Semczysyn
22. Michał Skipor
23. Waldemar Sumiński
24. Julian Święcicki
25. Zygmunt Toczek
26. Wojciech Woźnicki
27. Janusz Wrzodak

18 grudnia 1970 r. w rejonie Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie
28. Eugeniusz Błażewicz
29. Stefan Stawicki

15 grudnia 1970 r. w Gdańsku
30. Andrzej Perzyński
31. Waldemar Rebinin
32.Józef Widerlik
33.Kazimierz Zastawny

17 grudnia 1970 r. w rejonie budynku Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdyni
34. Apolinary Formela
35.Jerzy Skonieczka
36.Zbigiew Wycichowski
37.Waldemar Zajczonko
38.Janusz Żebrowski

18 grudnia 1970 r. w Elblągu
39.Tadeusz Sawicz



Ballada o Janku Wiśniewskim:

Chłopcy z Grabówka, chłopcy z Chyloni,
Dzisiaj milicja użyła broni.
Dzielnieśmy stali i celnie rzucali,
Janek Wiśniewski padł.

Na drzwiach ponieśli go Świętojańską,
Naprzeciw glinom, naprzeciw tankom.
Chłopcy stoczniowcy pomścijcie druha!
Janek Wiśniewski padł.

Huczą petardy, snują się gazy,
Na robotników sypią się razy.
Padają dzieci, starcy, kobiety,
Janek Wiśniewski padł.

Jeden zraniony, drugi zabity,
Krwi się zachciało słupskim bandytom.
To władza strzela do robotników,
Janek Wiśniewski padł.

Stoczniowcy Gdyni, stoczniowcy Gdańska,
Idźcie do domu, skończona walka.
Świat się dowiedział, nic nie powiedział,
Janek Wiśniewski padł.

Nie płaczcie matki, to nie na darmo,
Nad stocznią sztandar z czarną kokardą.
Za chleb i wolność i nową Polskę,
Janek Wiśniewski padł.

¹⁾ wg informacji Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność"